गर्मीको मौसम शरीरका लागि चुनौतीपूर्ण हुन्छ । तापक्रमको अत्यधिक वृद्धि, लगातार पसिना आउने, शारीरिक कमजोरी र अपचजस्ता समस्या दिनहुँ देखापर्छन् । यस्तो अवस्थामा हामीले पिउने पेय पदार्थहरू केवल तातोपन कम गर्ने मात्र नभई शरीरलाई आवश्यक पोषण प्रदान गर्ने हुनुपर्छ । अधिकांश मानिस बोतलबन्द चिसो पेयतर्फ आकर्षित हुन्छन्, जसले तत्काल राहत दिन सक्छ तर तिनमा अत्यधिक चिनी, कृत्रिम रंग र केमिकल हुने भएकाले दीर्घकालीन स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन सक्छन् ।
त्यसैले, घरमै सजिलै बनाउन सकिने, प्राकृतिक रूपमा उपलब्ध हुने र शरीरलाई ताजगी दिने पेय पदार्थहरू अपनाउनु अझ उपयुक्त हुन्छ । पानी सबैभन्दा आधारभूत, सस्तो र जीवनदायी पेय हो जसले हरेक कोशिकालाई सक्रिय बनाउँछ, रक्त संचारलाई सहज बनाउँछ र डिहाइड्रेशनबाट बचाउँछ । घाममा निस्कनुअघि र फर्किएपछि पानी पिउँदा शरीरलाई आवश्यक सन्तुलन मिल्छ ।
त्यस्तै कागती पानी, जलजीरा, सट्टु र लस्सी गर्मी मौसममा अत्यन्त लाभदायक घरेलु पेयहरू हुन् । कागतीमा पाइने भिटामिन सी शरीरलाई रोगसँग लड्ने शक्ति दिन्छ र थकान हटाउँछ । बिहान खाली पेटमा कागती पानी पिउँदा पाचन प्रणाली सक्रिय हुन्छ र ताजगी दिन्छ । जलजीरामा रहेको जीरा, काला नुन र पुदिनाले पेटको फुल्ने समस्या हटाउँछ र भूख जगाउँछ ।
सट्टु, विशेषगरी चनाको पिठो, प्रोटिन, फाइबर र खनिज पदार्थहरूले भरिपूर्ण हुने भएकाले यो विशेषगरी खेतिपाती, मजदुरी वा गर्मीमा धेरै शरीर चलाउने व्यक्तिहरूका लागि अति उपयोगी हुन्छ । लस्सी एक पारम्परिक पेय हो जुन मीठो वा नुनिलो दुवै स्वादमा बनाइन्छ र यसले शरीरलाई भित्रैदेखि शान्त बनाउँछ । दहीमा पाइने प्रोबायोटिक्स पाचन सुधार गर्न मद्दत गर्छ र गर्मीबाट हुने अपच, एसिडिटी लगायतका समस्यामा राहत दिन्छ ।
त्यस्तै, काँचो आँपको पना, नारिवल पानी, तरबूजको रस र बेलको जुस जस्ता प्राकृतिक पेयहरूले शरीरको तापमान नियन्त्रणमा मद्दत गर्छन् । काँचो आँप उमारेर बनाइने पनामा चिनी, नुन, जिरा मिसाएर तयार गरिएको पेय तातोबाट जोगाउने घरेलु उपाय हो । पनामा पाइने पेक्टिन, भिटामिन A, C र एन्टिअक्सिडेन्टहरूले शरीरलाई ताजगी प्रदान गर्छ ।
नारिवल पानी एक प्राकृतिक इलेक्ट्रोलाइट हो, जसमा पोटासियम, म्याग्नेसियम, सोडियम लगायतका तत्त्व हुन्छन्, जसले शरीरमा ऊर्जा दिन्छ, छाला चम्किलो बनाउँछ र मिर्गौला पनि सक्रिय राख्छ । तरबूज ९०% भन्दा बढी पानीयुक्त फल भएकाले यसको रसले तुरुन्तै चिसो प्रदान गर्छ । यसमा पाइने लाइकोपिन नामक एन्टिअक्सिडेन्टले छालाको चमक बढाउँछ, युरिन प्रणाली सफा गर्छ र डिहाइड्रेशन रोक्न मद्दत गर्छ । बेलको जुस खासगरी आयुर्वेदमा महत्त्वपूर्ण मानिन्छ र यसले कब्जियत, डायरिया तथा पेटको ताप घटाउन सहयोग गर्छ । बेलमा एन्टिफंगल र एन्टिब्याक्टेरियल गुण पनि पाइन्छ जसले पाचन प्रणालीलाई सफा राख्छ ।
पुदिनाको जुस वा पानी पनि गर्मीमा शरीरलाई चिसो बनाउने अर्को प्रभावकारी उपाय हो । पुदिना केवल स्वादका लागि होइन, यसको एन्टिसेप्टिक, एन्टिअक्सिडेन्ट र ताजगी दिने गुणले पनि महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ । पुदिना, कागती, नुन, जिरा र चिनी मिसाएर बनाइने पेयले मुख सफा राख्छ, ताजगी दिन्छ र शरीरको ताप कम गर्छ । यस्ता घरेलु पेय पदार्थहरू सजिलै घरमै तयार गर्न सकिन्छ र कुनै पनि समयमा सेवन गर्न सकिन्छ ।
बजारका चिसो पेयहरूमा निर्भर नहुँदा स्वास्थ्यसम्बन्धी समस्या कम हुन्छ, शरीर प्राकृतिक रूपमा सक्रिय रहन्छ र गर्मीको असर पनि कम महशुस हुन्छ । दीर्घकालीन रूपमा हेर्दा, यी घरेलु पेयहरूले केवल गर्मीको राहत मात्र नभई शरीरको सम्पूर्ण तन्दुरुस्तीमा योगदान पुर्याउँछन् । तपाईंको दैनिकीमा यस्ता प्राकृतिक पेयहरूको समावेशले ऊर्जा, चित्तशान्ति र ताजगी दिनेछ ।यदि तपाईं दिनभर घरमै हुनुहुन्छ भने समय समयमा पानी, कागती पानी वा तरबूजको रस सेवन गर्नु लाभदायक हुन्छ ।
कार्यस्थलमा बस्ने वा यात्रा गर्नुपर्नेहरूका लागि नारिवल पानी, बेलको जुस वा पनालाई बोतलमा बोकेर लैजान सकिन्छ । विशेषगरी बालबालिका, वृद्धवृद्धा, र शारीरिक श्रम गर्ने व्यक्तिहरूका लागि यी घरेलु पेयहरू अत्यावश्यक हुन सक्छन् । बजारको आकर्षक विज्ञापनभन्दा आफ्नो स्वास्थ्यको ख्याल गर्नु उत्तम हुन्छ । तपाईंले घरमै प्राकृतिक सामग्रीबाट बनाएका पेय पदार्थहरू अपनाउँदा खर्च पनि घट्छ र स्वास्थ्य पनि सुरक्षित रहन्छ ।
यस प्रकार, गर्मी मौसममा स्वाद, स्वच्छता र स्वास्थ्यलाई सन्तुलनमा राख्न यस्ता घरेलु पेयहरूले ठूलो सहयोग पुर्याउँछन् । अन्ततः, हामीले आफ्नो शरीरलाई बुझेर उपयुक्त आहार र पेय छनोट गर्न सक्नु नै दीर्घकालीन रूपमा स्वस्थ जीवनको मूल मन्त्र हो ।